Waarom raakt de spelling soms in de war?
De Nederlandse taal is rijk aan regels en uitzonderingen. Dit zorgt ervoor dat we soms twijfelen over hoe we bepaalde woorden moeten schrijven. Een woord dat regelmatig vragen oproept is 'bepaald'. Vooral de vervoegingen en het gebruik van het werkwoord 'bepalen' zorgen vaak voor verwarring. Is het bepaalt of bepaald? In deze blog leggen we het verschil stap voor stap uit en geven we je handige tips.
Wanneer schrijf je 'bepaald'?
Het woord 'bepaald' wordt geschreven met een d wanneer het gaat om het voltooid deelwoord. Een voltooid deelwoord gebruik je vaak in combinatie met een vorm van het hulpwerkwoord 'hebben', 'zijn' of 'worden'. Bijvoorbeeld:
Voorbeelden:
- Zij heeft de datum bepaald.
- De afspraak is al bepaald door de leidinggevende.
- Het is nog niet bepaald wat we gaan doen.
In al deze gevallen gaat het om een actie die voltooid is, en daarom gebruik je 'bepaald' met een d.
Wanneer schrijf je 'bepaalt'?
'Bepaalt' schrijf je met een t wanneer het gaat om de tegenwoordige tijd van het werkwoord 'bepalen' in de derde persoon enkelvoud. Dit betekent dat het onderwerp een hij, zij of het is. Klinkt ingewikkeld? Hier volgen wat voorbeelden om het duidelijker te maken:
Voorbeelden:
- Hij bepaalt hoe laat we vertrekken.
- Zij bepaalt welke kleding er wordt meegenomen op vakantie.
- Het bepaalt hoe sterk je conditie verbetert.
Zoals je ziet, gebruik je 'bepaalt' wanneer er sprake is van een actie in het hier en nu en het onderwerp in het enkelvoud staat.
Een handige tip om het verschil te onthouden
Als je twijfelt tussen 'bepaald' en 'bepaalt', kun je een simpele truc gebruiken. Vervang het werkwoord 'bepalen' door een ander werkwoord dat je goed kent, bijvoorbeeld 'werken'. Vraag jezelf daarna af of je 'werkt' of 'gewerkt' zou gebruiken. Hetzelfde principe kun je toepassen op 'bepaalt' en 'bepaald'. Dit helpt je op een intuïtieve manier de juiste vorm te kiezen.
Praktisch oefenen helpt
De Nederlandse grammatica kan soms lastig zijn, maar door te oefenen zul je merken dat je steeds meer vertrouwen krijgt in je kennis van de taal. Probeer daarom zelf zinnen te maken met 'bepaalt' en 'bepaald', en controleer ze aan de hand van deze blog. Zo wordt de spelling een tweede natuur. Veel succes!
